تعیین برخی خصوصیات فیزیولوژیک جلبک dunaliella sp. (استخراج شده از ایران) در پاسخ به تغییر شرایط محیطی

دانالیه لا (dunaliella)یک جلبک سبز تک سلولی تاژکدار از شاخه chlorophyceae، رده chlamydomonadales، راسته dunaliellales و تیره dunaliellaceae می باشد. جلبک مزبور فاقد دیواره سلولی بوده و واجد یک غشای انعطاف پذیر است که می تواند در شرایط تنش اسموتیک در برابر افزایش یا کاهش چند برابری حجم سلول مقاومت نماید. دانالیه لا توانایی زیست در غلظت های بالای نمک nacl را دارا بوده و در این شرایط با سنتز و تخریب گلیسرول، پتانسیل اسمزی خود را با محیط پیرامون تنظیم می نماید. در برخی شرایط تنش، جلبک مقادیر زیادی بتاکاروتن تولید نموده که می تواند از جهات پزشکی یا صنعتی مورد توجه واقع گردد. همچنین این جلبک ارزشمند از نظر استخراج ترکیباتی مانند پروتئین، گلیسرول، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها حائز اهمیت می باشد. کشت جلبک دانالیه لا به منظور کاربرد در تغذیه آبزیان نیز انجام می پذیرد. سویههای متفاوت جداسازی شده از مناطق مختلف جهان میتوانند تحت شرایط متفاوت محیطی ویژگیهای متفاوتی از خود بروز دهند که در استفاده از قابلیتهای آنها در جنبه های مختلف تعیین کننده است. در مناطق مختلف ایران، زیستگاه های طبیعی برای این جلبک وجود دارد که ممکن است شامل سویه هایی باشند که از برخی ویژگی های متفاوت نسبت به سویه های شناخته شده برخوردار باشند. بررسی خصوصیات فیزیولوژیک این سویه ها در پاسخ به شرایط محیطی متفاوت در کنار بررسی مورفولوژیک به معرفی بهتر این سویه ها کمک نموده و شناسایی شرایط بهینهای که سبب افزایش میزان رشد و تولیدات جلبک (از نظر ترکیبات کاروتنوئیدی، پروتئینی، گلیسرول وغیره) میگردد، به منظور استفادههای آتی از ظرفیتهای جلبک ضروری است. در این تحقیق یکی از سویه های بومی(ایرانی) از باتلاق گاوخونی اصفهان جدا و خالص سازی گردید و تعیین ویژگی های مختلف فیزیولوژیک این سویه در شرایط متفاوت محیطی انجام پذیرفت. به منظور بررسی مقایسه ای با سویه های شناخته شده، یک سویه دیگر با نام (utex2538) dunaliellabardawil از کلکسیون جلبکی دانشگاه تگزاس تهیه گردید و همه آزمون ها به طور مشابه برای هر دو سویه انجام پذیرفت. در ابتدا یک آزمایش پایه با اهداف بررسی تاثیر غلظت های مختلف نمکی بر روند رشد سلول ها، میزان رنگدانه ها، پروتئین، گلیسرول و وزن تر، انتخاب سه غلظت نمکی مناسب برای انجامآزمون های بعدی و همچنین به عنوان آزمون شاهد، طراحی گردید. در این آزمایش، سویه ها در 7 غلظت مختلف نمک (1/0، 5/0، 1، 5/1، 2، 3 و 4 مولار) و در شدت نورµmol.m-2s-1 50، دمای c°2±23/25، (شب/روز) با فتوپریود (8/16 ساعت، تاریکی/نور) و 3/7 ph=و در سه تکرار برای هر سویه، رشد داده شدند. اندازه گیری پارامترهای مورد نظر هر 4 روز یکبار انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از این آزمون، بیشترین تعداد سلول ها برای سویه ایرانی و خارجی، به ترتیب در غلظت های 1/0 و 5/0 مولار نمک مشاهده گردید.در شرایط آزمون فوقافزایش نمک محیط کشت سبب افزایش مقدار پروتئین سلول گردید. با افزایش شدت نور بهµmol.m-2s-1150، غلظت بهینه برای رشد سویه ایرانی به 5/0 مولار نمک افزایش یافت. افزایش غلظت نمک محیط کشت با افزایش گلیسرول درون سلول رابطه مستقیم نشان داد و پایداری سلول های دانالیه لا در شرایط دمای c°37، با افزایش غلظت نمک محیط کشت و گلیسرول سلول، افزایش پیدا کرد. در این شرایط، افزایشی در مقدار بتاکاروتن سلول های سویه خارجی مشاهده گردید. قرار گرفتن سلول های هر دو سویه در معرض دمای c°15، کاهش سرعت رشد سلولی و افزایش مقادیر بتاکاروتن و پروتئین در هر دو سویه را به دنبال داشت. در خصوص سویه خارجی بهترین روند رشد سلولی در محیط حاوی منبع نیتروژنی kno3 و غلظت 5/0 مولار نمک، مشاهده گردید، در حالی که برای سویه ایرانی میان منابع مختلف نیتروژنی تفاوت معنی داری از نظر روند رشد سلول ها مشاهده نگردید. استفاده از آمونیوم به عنوان منبع نیتروژنی، سبب افزایش مقدار پروتئین در هر دو سویه گردید. سریعترین روند رشد برای سویه خارجی در 9ph= مشاهده گردید در حالی که سرعت رشد سویه ایرانی در phهای مختلف، اختلافی در سطح معنی داری 05/0 p< نشان نداد.